اعتماد، اگر بدون آگاهی و تدبیر ارائه شود، می‌تواند زمینه‌ساز سوء استفاده باشد. اما اگر یاد بگیریم اعتماد را مرحله به مرحله ارائه کنیم، دست سوء استفاده‌گر کوتاه می‌ماند و همکاری‌ها سازنده‌تر خواهد بود.
نکته اول: افراد سوء استفاده گر معمولاً در کمین‌اند. تشخیص به‌موقع آن‌ها از رفتار، درخواست‌ها و نحوه‌ی ارتباط، کلید پیشگیری از ضرر است.
نکته دوم: گاهی خود ما، با خوش‌باوری یا سهل‌انگاری، به رشد همین افراد کمک می‌کنیم. مهم است آگاهانه تصمیم بگیریم و حد و مرز اعتماد را رعایت کنیم.
نمونه‌ی عملی
در تجربه‌ای شخصی، دانشجویی برای انجام پروژه‌ای تماس گرفت. هدف واقعیش گرفتن ویدیویی از فرآیند توسعه بود، اما وانمود میکرد که سورس کد رو نیاز دارد.
احساس کردم موضوع مشکوکه بنابراین فقط ویدیوی ۳۰ ثانیه‌ای از روند کار فرستادم و گفتم:
«اگر ویدیوی کامل می‌خوای، لازمه پرداخت کامل انجام بشه.»
با همین تصمیم ساده، جلوی سوء استفاده گرفته شد.
اصل پایه:
فرقی ندارد شما کارفرما باشید یا فریلنسر
وقتی قوانین حرفه‌ای همکاری را نادیده بگیرید، حتی با داشتن قرارداد هم زمینه ساز سوء استفاده شده اید.
اعتماد بی‌جا در هر شرایطی خطرناک است.
توصیه‌ها برای هر دو طرف
برای فریلنسرها:
در قرارداد، دریافت ۱۰ تا ۲۰٪ مبلغ به‌عنوان پیش‌پرداخت را قید کنید و قبل از دریافت آن، هیچ سورس‌کدی ارسال نکنید.
برای کارفرماها:
هرگز بیش از حد لازم اعتماد نکنید. حتی اگر قرارداد دارید، پرداخت پیش پرداخت نباید از همان ۲۰٪ تجاوز کند مخصوصاً در پروژه‌هایی که هنوز قرار داد رسمی بسته نشده است.
در پروژه‌های بدون قرارداد، چه باید کرد؟
روند پرداخت مرحله‌ای:
پروژه به بخش‌های قابل تحویل تقسیم شود.
پس از تحویل هر بخش و تأیید آن، مبلغ مربوط به همان بخش پرداخت گردد.
این مدل تا حدود ۵۰٪ پروژه را پوشش می‌دهد اگر در این بازه همکاری موفق بود، می‌توان تا پایان نیز به همان شکل ادامه داد.
منظور از موفق بودن روند این است که آزاد کار در زمان هایی که تعییین کرده هر مرحله را تکمیل کرده و تحویل دهد و کارفرما نیازمندی های پروژه (مثل پنل پیامک یا کد درگاه پرداخت و غیره) را در زمان مقرر تهیه کرده و تحویل دهد ، همچنین پرداختی هر مرحله را به موقع پرداخت کند.
روند دوم بدون ارسال سورس:
در پروژه‌های وب، فریلنسر می‌تواند پروژه را روی هاست اختصاصی خودش بالا بیاورد تا کارفرما نتیجه را ببیند.
پرداخت ها نیز بر اساس پیشرفت انجام می‌شود.
در پروژه‌های UI/UX اختصاصی توصیه می‌شود روش‌های امن‌تر انتخاب شود تا طراح لو نرود.
در نهایت اعتماد چیز بدی نیست اما بدون چارچوب، پتانسیل هزینه ساز شدن را دارد.
هوشمندانه اعتماد کنید، مستند کار کنید، و حرفه‌ای رفتار کنید.